9.- CON ĐƯỜNG ĐỘ SINH hay CÚNG DƯỜNG PHẬT
A).-VIỆC ĐỘ SINH CỦA ĐỨC THÍCH CA
Kinh dạy : “Muốn Thành Phật thì phải “Độ tận chúng sinh” . Đức Thích Ca đã độ tận chúng sinh nên mới thành Phật. Vì thế, người cho rằng tất cả mọi người là chúng sinh của Ngài, chỉ cần thành khẩn cầu xin thì sẽ “Được Độ” là hiểu lầm Ý Kinh, vì Chúng Sinh được độ rồi thì phải được đưa về Niết Bàn, không còn phiền não, đau khổ. Đức Thích Ca đã “Độ tận chúng sinh”, nên Ngài đã thành Phật rồi. Nếu chúng ta là chúng sinh của Ngài thì phải được đưa về Niết Bàn rồi. Nhưng chúng ta thì vẫn còn đầy phiền não, và đang ở trong cõi trần ô trược này, thì không thể nào là chúng sinh của Ngài được. Hay nói ngược lại, nếu chúng ta là chúng sinh của Đức Thích Ca thì Ngài vẫn chưa thành Phật !
B.- CÚNG DƯỜNG PHẬT
Mọi người vẫn thường hay dùng hoa quả đặt trước tượng Phật rồi thắp hương, cho đó là Cúng Dường Phật vì họ không hiểu được PHẬT có nghĩa là tình trạng giải thoát trong Tâm của người tu hành. Đức Thích Ca đã Giải Thoát được thì Ngài là Phật Thích Ca. Bất cứ ai tu hành giải thoát được thì cũng thành tựu như Ngài. Vì thế, Kinh gọi là có đến TAM THẾ PHẬT. Tức quá khứ đã có người Thành Phật. Hiện tại, nếu ai tu hành đúng thì cũng được thành Phật. Tương lai cũng thế. Còn Tượng là hình ảnh mô phỏng theo các tướng tốt của Phật được viết trong Kinh. Tượng dù được đúc bằng vàng, bạc, đồng, hay tạc bằng ngọc…thì cũng chỉ là tượng, vô tri, vô giác, làm sao có thể nghe lời ta thỉnh cầu ?.Làm sao có thể ban ơn, giáng phúc cho ta ? Cho nên chúng ta đừng nhầm lẫn, cúng dường tượng mà tưởng là cúng dường Phật !
Muốn tìm Phật thì Tổ Đạt Ma dạy : “Muốn tìm Phật thà tìm tâm”. Như vậy, nếu muốn tìm Phật để cúng dường thì cũng phải tìm ở Tâm. Muốn tìm chúng sinh để độ thì cũng phải tìm ở đó. Chư Tổ đều giải thích : Chúng sinh và Phật chỉ là một. Khi đau khổ, phiền não thì là chúng sinh. Hết phiền não thì là Phật.
Chúng sinh được Lục Tổ chỉ rõ như sau : “Chư Thiện tri thức. Chúng sinh trong tâm mình là lòng tà mê, lòng giả dối, lòng bất thiện. lòng ghen ghét, lòng ác độc. Các tâm này đều gọi là chúng sanh” (PBĐK tr. 81). Vì thế, khi ta chuyển hóa một tư tưởng, làm cho nó hết phiền não, trở nên thanh tịnh, đó là nghĩa của “cúng dường một vị Phật”, vì đã đưa một chúng sinh đang từ phiền não, đau khổ, đến bờ giài thoát. Mỗi kiếp sống, mỗi người chúng ta đều có vô lượng phiền não, cần phải “độ” cho hết, nên gọi là “cúng dường vô số ức Đức Phật” để cuối cùng “người cúng dường đó cũng thành Phật.”.
CÚNG DƯỜNG PHẬT như thế cũng là ĐỘ CHÚNG SINH. Đối chiếu với Kinh DUY MA CẬT ta thấy viết :
- Muốn độ chúng sinh phải làm gì ?
- Muốn độ chúng sinh phải trừ phiền não. (tr. 97)
Tại sao độ chúng sinh mà lại là trừ phiền não ? Bởi vì phiền não là Khổ. Hết phiền não là hết Khổ, tức là được Giải Thoát.
Con Đường Độ Sinh rất quan trọng cho người tu Phật. Công việc Độ Sinh cũng gọi là Hạnh Bồ Tát, vì làm công việc cứu độ chúng sinh cho nó hết Khổ. Đó là lý do mà Đức Phật giảng kinh Diệu Pháp Liên Hoa để chuyển hàng Thinh Văn sang địa vị Bồ tát, Độ Sinh để Thành Phật. Người tu Phật dù làm tất cả thiện pháp. Giữ Giới thật nghiêm chỉnh. Nhưng nếu chưa độ chúng sinh thì chưa phải là người thật sự tu hành theo Chánh Pháp vậy.
10.- ĐỐN GIÁO VÀ TIỆM GIÁO
Khi Lục Tổ Huệ Năng là người được truyền Y bát thì bị săn đuổi ráo riết phải lẩn tránh thì Sư Thần Tú không đắc pháp đã mở ra dạy Thiền Tiệm Giáo tại Chùa Ngọc Tuyền ở Nam Kinh, gọi đó là Bắc Tông. Sở dĩ gọi Tiệm Tu là vì Sư Thần Tú chưa Thấy Tánh, do đó không thể chỉ cho người khác cách thức để Kiến tánh, thành Phật. Nên Ngài chỉ dạy thực hành theo như bài Kệ của Ngài đã nói : “Thời thời cấn phất thức”, bởi cái Thấy của Ngài chưa vượt khỏi đối đãI : thiện, ác, nhơ, sạch, nên việc tu hành đối với Ngài là phủi bụi nhơ, đừng để cho nó bám vào !
Trong khi đó, bài Kệ của Lục Tổ đã nói rõ về cái CHÂN TÁNH : “Bản lai vô nhất vật”, thì chỗ đâu cho bụi bám vào, gọi là “Hà xứ nhá trần ai?”.
Do cái Thấy đã khác nên cách hiểu, cách hành cũng hoàn toàn khác nhau, từ cách Ngồi Thiền, cho tới cách giải thích về GIỚI, ĐỊNH, HUỆ.
Về NGỒI THIỀN thì khi Sư Thần Tú sai đệ tử là Chí Thành đến Tào Khê để trà trộn trong đại chúng, nghe trộm pháp rồi về kể lại cho Ngài. Lúc Lục Tổ phát hiện, gọi ra hỏi thì Chí Thành thú thật mọi chuyện. Lục Tổ hỏi về cách dạy Thiền của Sư Thần Tú thì Chí Thành trả lời :
“Thường chỉ dạy đại chúng trụ tâm quán tịnh, ngồi mãi không nằm”.
Lục Tổ bảo : Trụ tâm quán tịnh ấy là bịnh, chẳng phải là Thiền. Thường ngồi là câu thúc cái thân, đối với đạo lý có ích chi đâu !”. Và ngài đọc Kệ :
“Khi sống ngồi chẳng nằm. Lúc chết nằm chẳng ngồi.
Thiệt đồ xương thịt thúi. Sao luống lập công phu ?”(PBĐK. Tr.120)
GIỚI, ĐỊNH, HUỆ thì Sư Thần Tú giải thích : Các điều dữ chớ làm, gọi là GIỚI. Các điều lành vâng làm, gọi là HUỆ. Giữ mình trong sạch, gọi là ĐỊNH”. Cả hai việc Ngồi Thiền và Giới, Định Huệ theo giải thích của Sư Thần Tú đều nhắm và thanh lọc cái Thân. Trong khi đó, phía Lục Tổ đi thẳng vảo Cái Tâm. Ngài giải thích :
“Tâm địa không quấy thì Tánh mình là GIỚI.
Tâm địa không SI, thì Tánh mình là HUỆ
Tâm địa không rối, thì Tánh mình ĐỊNH.” (PBĐK.tr.121)
Hai cách giảng dạy cho ta thấy rất rõ : Sư Thần Tú không biết gì gọi là Tâm, thế nào là Tánh. Ngài chỉ biết phụng thờ các Đức Phật, Bồ Tát và dạy đệ tử giữ hình tướng cho trang nghiêm. Giữ Giới cho kiên cố, chay lạt, tụng Kinh, niệm Phật, Ngồi Thiền..cho rằng cứ từ từ mà sửa đổi, ngưng tạo nghiệp dần dà sẽ tiến bộ gọi là TIỆM GIÁO. Tổ HUỆ NĂNG thì đã THẤY TÁNH, biết rằng Tu Phật là phải Tu Tâm, nên hướng dẫn đệ tử cố gắng dùng Trí Huệ để phân biệt các pháp, rồi theo đó mà tu sửa. Cách thức tu hành này không cần hình tướng, cũng không cần phải tụng kinh, niệm Phật, cũng không cần Ngồi bất động, mà chủ yếu là Biết Tâm mình chính là Phật, rồi tìm xem vì sao mà Phật bị che mờ. Biết do Mê Lầm che lấp CHÂN TÂM, nên nương theo hướng dẫn của Đạo Phật để Biến Mê, thành Ngộ. Hướng dẫn cho người tu cách thức để “Trực chỉ CHÂN TÂM”, Giải Thoát ngay hiện kiếp, nên gọi là ĐỐN GIÁO. Con đường ĐỐN GIÁO mới chính thức là con đường mà các Tổ được truyền Y Bát thuyết giảng vậy.